ئایا دۆلار دەبێتە گۆرانكاری ریشەی مەزهەبی؟
بلۆگەر : جەودەت احمد
بابەت : ریفۆرمی ناوەخۆی
بەروار : 27ی 7ی 2024
عێراق بەرێگای پرۆژەی كۆنگرێس و گروپی ئۆباما دۆلارلە سیستەمی سۆیفت دوورخرایەوە تاكو پرۆژەی جەنگی پرۆكسی لەناوخۆی عێراق و رۆژهەلاتی ناوین فراوانبێت و شەكەست بە بانك و دارای وەبەرهێنان بەدۆلار و كەوتنی بازاری ناوەخۆ و گرانی نرخ و بەرزبوونەوەی هەژاری و بێ كاری و نەخۆشی و كۆچ، درێژەی هەبێت، تائێرە روون ئاشكرایە ئەم پرۆژیە سەركەوتووبوو بەلام لەدوای 8 سال جەنگی تیرۆر و لە دایكبوونی جەمسەری جەنگی رووسیا و ئیسرائیل دۆخی پرۆكسی و مرۆی و كۆچ دژوارتربوو بەهۆی لەدایكبوونی گروپی برێكس و دراوی یووانی صینی بۆ وەبەرهێنانی ناوەخۆی و بەرزكردنەوەی ئاستی داهاتی %31 جیهان بەسەر %30 ج7 لە نێوان كۆمەنیستی نوێ و نیولیبرال دیموكراتەكان، رۆژدوای رۆژ گەشەی ئۆپۆزسیۆنی برێكس بەرزدەبێتەوە كۆمەلگای گەلانی هەرێم و دەولەت روو لە وەبەرهێنانی ناوەخۆی و رێنمای نوێ ئۆپۆزسیۆن بوونی خۆیان بۆ ئەم گروپە دەردەبرن.
جەنگی تیرۆر و قەرزی بانكی جیهانی و هێشتنەوەی حكومەتی بەسەرچوو بەرێگای درێژكردنەوەی تەمەنی ناشەرعی و پەكخستنی دیموكراسی و هەلبژاردن و بێ بەهاكردنی دەنگی خەلك لە بەشداری حكومەتی نوێ و شەقامی جەماوەری ئولترامۆدێرن هۆكارێكە بۆ ئەوەی ئەمەریكا گەورەترین زیانی ئابووری بەر نرخی دۆلار و جەنگی مانەوەی سوپا و وەبەرهێنانی دارای بەدۆلار لەناوەخۆی رۆژهەلاتی ناوەراست و بەتایبەت عێراق و هەرێم شەكەست بهێنت. بەهۆكاری هەبوونی حكومەتی مەزهەبی و نەتەوەی و عەشایری كە وێنەیەكی لە گروپی بچووك لە زۆرینەی دەسەلات بەسەر ناوەخۆی 6 ملیۆن هاولاتی كورد 34 ملیۆن هاولاتی عێراق بەرەو تونێلێكی تاریك بەرێت بەهۆی دواخستنی هزری كۆمەلگا لە ئاگاهی هۆشیاری ناوەخۆی و جیهان بۆ شۆردنەوەی مەزهەبی و مەرجەعی.
هەبوونی رێكخراوی جیهانی و لەناوەخۆی هەولێر و بەغدا، بەهۆی ناهۆشیاری یان پرۆژەی گەندەلی لە پێدانی پارە بۆ چاوبەستنی نوێنەری یوئێن و میدیا و رێكخراوەكانی ئەمەریكا، هیچ رۆلێكی ئەرێنیان نەبوو لەم مانەوەی درێژ مەودایەی لەدوای 2014 بەرووی عێراق و هەرێم سەرهەلدا واتە جوولەی كۆمەنیستی نوێ هۆكارێك بوو لە بۆشای نوێنەرایەتی ئەمەریكا لەناوەخۆی عێراق بۆ پركردنەوە رەفتاری و دلسۆزی عێراقیەكان لە پێكهاتەی هەرێمی دۆخی ئەم 23 سالەی لە دژ و بەرژەوەندی خستە جەستەی ژیاری تاكی عێراقدا. نیشانەكانی ئەم رووداوە لەكۆتا جار بەرێگای لێدان لە پێگەی كلتوری دیبلۆماسی ئەمەریكا وەك خواردن و جوانكاری و براندنی تر ئەم بۆشاییەی لەناوەخۆی بەغدا و هەولێر خستە ترازانەوە.
بۆوێنە پركردنەوەی بۆشای هەژار لە عێراق و هەرێم بەرێگای ئابووری كۆمەنیستی نوێ بۆ ئەوەی شەقامی عێراق نەبێتە ناهاوسەنگی بینینی تاك لەشەقامەوە لەكاتی بەركەوتنی گەشتیار و دبلۆماتكار و بازرگانی جیهانی لەناوخۆی عێراقدا هیچ كەسێك هەستی بەم بۆشاییە نەدەكرد، تا هاتنی پرۆژەی برێكس و جەنگی پرۆكسی و قاچاغی دۆلار و هێشتنەوەی دەسەلاتی مەزهەبی و عەشائیر لە حیزب و جەماوەر و حكومەتدا بەجارێك وەك لافاو بەرووی عێراقدا تەقیەوە كە دۆخی عێراق لەخراپیدایە بەناوی نوێنەرایەتی رێكخراوی جیهانی و ناوەخۆی و جوانكاری شیكردنەوی سیاسی لە دەرەوەی عێراقدا بەردەوامی واشنتۆن دەگەوجێنن.
بۆوێنە كۆبوونەوەی گەنجان لە ئەمەریكا زۆربەی جار لەرێگای حیزب، نوێنەرایەتی گەنج دیاریدەكرا بەناوی داخزانی نەتەوەی و سێبەری دەسەلاتی حیزب ئەم دیبلۆماسیە لەناوەخۆی هەولێرو بەغدا لە كۆنگرەی گەنجانی جیهان بەرێوەدەچوو. یان كۆمەلێك لە هونەرمەند و چالاكوان و بازرگان و رۆشنفكرانی زمان درێژ لەپێگەی حكومەتی عێراق و هەرێم وەك ئالوگۆری دبلۆماسی كلتوری و بازرگانی و سیاسی و مرۆی لە پێگەی كەمینە بەناوی هێزی زۆرینە وێنەی عێراق و هەرێم لە جیهانی دیجیتالی و دیبلۆماسی تاكگەرای بلاودەكرایەوە وێنەیەكی گەمژاندنی واشنتۆنیان بەجیهان نیشاندەدا بەناوی هاوپەیمانی دلسۆزی دیموكراسی و ئەمەریكا لە پێگەی جیۆساسی و ئابووری نیولیبرال دیموكراسی.
لەكۆی داهاتی ناوەخۆی عێراق و هەرێم بە هەرمەكی هەژمار دەكرێت، بەم فۆرمەی خوارەویە.- داهاتی كارمەندی حیزبی و لە كەرتی تاییەت.
- داهاتی كارمەندی حیزبی لە كەرتی گشتی.
- داهاتی كارمەندی حیزبی لە سەربەخۆی.
ئەم چوار ستوونە لۆبی بەردەوامی ناوەخۆی هەولێر بەغدا بەرێوەدەبات لەسێبەری مەزهەبی و نەتەوەی و عەشائیری لە چوارچێوەی سیاسەتی جەماوەری حیزبیدا. واتە وێنەكە روونتر بكەینەوە ئەگەر لە هەولێر 5000 هەزار كەس ئایفۆن بكرن بە تێچووی 1 ملیۆن دۆلار ئەوكات ئەم دیبلۆماسی كەمینە بۆ حیزب و مەزهەب و هۆزی سیاسی نوێنەرایەتی كەمینە لە هێزی زۆرینەی باشووری كوردستان نمایش دەكرێت بێگەرانەوە بۆ داهاتی تاك كە كەمترە لە 150$ بۆ هەرمانگێگ و 500$ لە ئاست بەرزی گشتی. كەواتە بازاری براندی ئەمەریكا لە ناوەخۆ هەولێر بەرێگای گواستنەوەی كریار لە بەغدا بەسەر هەولێر گشتاندنی بۆدەكرا و وێنەیەكی دبلۆماسی هاوسۆزی ئەمەریكا لەناوەخۆی باشوور و عێراق بەجیهاندا نمایش دەكرا، ئالوگۆری دراو و كریار لە هەولێر و بەغدا لە پێگەی بازاری براندی ئەمەریكی وەك ئۆتۆمبێل و خواردن و جلوبەرگ وێنەیەكی گەمژێندارو بەرووی جیهان نمایش دەكرا.
ئەگەر لەشەقامی هەولێر و بەغدا بخولێیەوە دەبینی ئاستی فراوانی مەودای شەقام و پیادە بۆ براندنی ئەمەریكی گونجاو نیە چونكە خێزانی عێراق بالای لە 175سم كەمتر وزیاتر نیە بەگشتی داهاتی تاك لە ئاستی زۆرینە لە خوار $500 وە سایكۆلۆژی دیزاینی براندی ئەمەریكی لەگەل شەقام و بالەخان و ژینگە و كۆمەلگا ناگونجێت بەهۆی هەبوونی میراتی پیشەسازی ئیپمراتۆریەتی یابان وێنەیەك بچووكی بەناوەخۆی عێراق بەخشیەوە لە ئابووریەكی نەوتی و شەقامێكی هەژار لەبەكاربەری هێشتنەوەی تاكی عێراق لە دلسۆزی هەژاری و رەفتاری كۆنی مەزهەبی و نەتەوەی و عەشائیری بۆ گواستنەوە ئابووری بێ بەهاو نرخی ئاسیایدا. واتە لێخورینی براندنی ئاسیا هیچ گۆرانكاری لە دەروونی تاكی عێراقی ناكات بۆ تاكێكی هۆشیار بەلكو هەژار و دواكەتووی دەهێلێتەوە بەلام بەكارهێنانی براندنی ئەمەریكی هەست بەبوونی خۆت دەكەی لەقەباری ئۆتۆمبێل و هێزی لێخورین و هێشتنەوەی هەیبەتی خێزان لە خۆشگوزەرانی. واتە لە ئاسیا دەیخاتە دواكەوتووی لە ئەمەریكا دەیخاتە مانەوە هەست بەخۆبوون لە عێراقێكی نوێدا.
ئەگەر ئەمەریكا براندنی خۆی لەولاتانی جیهانی هەرزان بكات گەورەترین شەكەست بە ئابووری هاوردە دەهێنت و ئاستی دۆلار بەرزدەبێتەوە لە دراوی ناوەخۆی. بۆوێنە هەولێرو بەغدا تاكە شوێنە لە رۆژهەلاتی ناوەراست بۆ بەرزكردنەوەی ئاستی خەلك لە دەست هەژاریدا كە ئاستی دلسۆزی و رەفتاری دەگۆرێت بۆ دیموكراتیزە و قۆناغێكی نوێ لەناوەخۆی عێراق و هەرێم لەدایك دەبێت كە لۆبییەكی رەسەن بۆ سوپا و رێكخراو و میدیای ئەمەریكا جێگری دەكات بەلام بەمەرجی بەردەوامی شەكست پێهێنانی بە بازاری جیهانی و ناتۆ و كۆمەنیستی نوێ، ئەوكات دۆخی هەژاری و نەخۆشی و بێكاری هاوسەنگ دەبێت لە كرانەوەی بازاری ناوەخۆی بەرووی بازاری جیهانی و جەمسەری ئاژاوەگەری جەنگی پرۆكسی و مەزهەبی و نەتەوەی. بەرزبوونەوەی ئاستی براندنی ئەمەریكا لە هەرزانی نرخ و دیاریكردنی كەمترین باج لەكاتی هاوردە بۆناوەخۆی عێراق بە رێگای پێدانی قەرزی رەمزی حكومەت بۆ زیادكردنی فرۆشی براندنی ئەمەریكی و هێشتنەوەی كوالێتی و دابەزاندنی نرخێكی هەرزان تاكو بەخێرای ئالوگۆر لە كەرتی شارەوانی بەغدا و هەولێر بكات لە شەقام و دیزانی بالەخانەی تەسك و نزم بۆ بەرز و فراون بگونجێنێت، ئەوكات ئاستی بازاری ئاسیا دادەبەزێت و نرخی دۆلار جێگردەبێت و گەشە بە بازاری ناوەخۆ دەدرێت لەسەر كرینی خواستی براندنی ئەمەریكی. لێرە گەورەترین گۆرانكاری جەماوەری روودەدات بۆ نوێبوونەوەی لەسەرخۆ لە پێگەی كۆنەپەرستی نەتەوەی و مەزهەبی و عەشائیر بۆ جیهانی كرانەوەی كوالێتی خێزانی لە دامەزراوەی دلسۆزی و رەفتاری و خۆشگوزەرانی لەچوارچێوەی مانەوەی ئەمەریكادا جێگیردەبێت. كێشەی هەلبژاردن و حیزب و حكومەت و كەرتی شارەوانی و گشتی و دبلۆماسی بەجارێك كۆتای پێدێت تاك لە نوێبوونەوەی ناوەخۆی دەبێتە ئابووری بەكاربەری براندنی ئەمەریكی.
ئایا دۆلار دەبێتە گۆرانكاری ریشەی مەزهەبی؟
كێشەی ئەمەریكا لەدوای كۆتای هاتنی گرێبەستی ئاسایشی سعودیا لەلایەن واشنتۆن و هێشتنەوەی نرخی دۆلار و وەبەرهێنانی دارای بەدۆلار و فراوانكردنی دبلۆماسی و هێشتنەوەی سوپا و دۆلار جۆرێكە لە كێشەی داهاتووی ئەمەریكا لەرۆژهەلاتی ناوەراستدا چونكە قۆناغی عێراق لە دوای صدام خراپترین دۆخی بەرێكرد بۆ هێشتنەوەی ئەمەریكا لەبەردەم دەولەتانی بریقەداری كەنداوی عەرەبی لەزیانی سیاسی و ئابووری و سەربازی هیچیتر نەبوو لە 70 سالی رابردوو بەهۆی هێشتنەوەی عێراق و هەرێم لەپێگەی مەزهەبی و نەتەوەی و عەشائیری لە چوارچێوەی حیزب و حكومتدا. قۆناغی ئێستا هەولێر و بەغدا، دواقۆناغی خەلكی عێراق و هەرێم بۆ رزگاربوون لەم دۆخە دژوارەی كەبەناوی دیموكراسی درۆزنی و حیزبی خێزانی میراتی و نەتەوەوی و مەزهەبی و عەشائیری هیچ ریشە كێشنەكرا بۆ داهاتوو لە سنووری زاخۆ تا شاری بەصرا بەلكو جەنگی درێژكراوەی هێشتنەوی دەسەلاتی كەمینە بەسەر زۆرینەدا بەناوی جوانكاری دەستوور و فیدرالی و پێكهاتەی لە تەوازن و تەوافق و ئشتراكی وێنەیان دەكێشا، عێراق لە پێگەی مانەوەی ئەمەریكا بەهێزە و دەمێنێەتەوە بەلام لەدوای هاتنی برێكس هەموو رووداوەكان گۆڕان بۆ دوورووی ناوەحۆی كەمینەی لە دەسەلات بەرامبەر زۆرینەی و هێزی واشنتۆن لەپێگەی دۆلار و سوپا و نەوت بەجارێك كۆتای پێهات و بوون بە بقلی سەرئاو. تاكە رێگا لەدوای هاتنی برێكس لێدانە لە ناوەخۆی بەغدا و هەولێر بۆ دەركردنی حیزبی خێزانی و مەزهەبی و عەشائیر بۆئەوەی دۆخی عێراق كۆتای پێبێت و ئەمەریكا لە پێگەی سوپا و دۆلار و نەوت لە جێگرەوەەی كەندوای عەربی جێگربكات و ئاستی خۆشگوزرانی بەرزبكاتەوە بە داشكاندنی نرخ لەبراند و بەكارهێنانی دۆلار و زیندوكردنەوە سیستەمی سۆیفت و وێنەیكی داهاتووی گۆرینی رۆژهەلاتی ناوەراست لەناوەخۆی عێراق پیشان بدات. ئەوكات ئاستی دواكەوتی عێراقی و هەرێمی دەگۆرێت بۆ گەشت و زانست و دلسۆزی و رەفتاری پشتگیری مانەوەی ئەمەریكا لەناوەخۆی عێراقدا. واتە كۆتای بەم دۆخی عێراق و هەرێم دێت كەبەناوی درۆزنی دبلۆماسی و چەتەگەری دەبێتە ئۆپۆزسیۆنی ناوەخۆی و دیموكراسی و وەبەرهێنانی ئابووری مرۆیدا. بەكورتی بەرزكردنەوەی خۆشگوزەرانی یەكسانە بە دووركەوتنەوە لە جیهانی دواكەوتووی و كۆنەپەرستی بۆ دیموكراسییە
لەناوەخۆی هەولێر زۆرجار ئەوانەی ئۆتۆمبێلی دەستی دوو هاوردە دەكەن لەناوەخۆی كەنداوی عەربی بەكەمترین تێچوو كەناگات بە 4000$ واتە بە گورمگ و فرۆشتنەوە بۆ كەسەنزیكەكان نزیكەی 130 وەرەقە دەوەستێتە لێرە 90 وەرەقە واتە 9000 دەفرۆشیتە دۆست و خزمان، ئەگەر ئەم دۆست خزمانە بفرۆشنەوە هێشتا قازانج دەكەن ئەوكات نرخی ئەم ئۆتۆمبێل دەگاتە 190 وەرەقە واتە 19000 دۆلار لێرە لە دەستی یەكەم 9000$ قازانج دەكات لە دەستی دووەم 7000$ قازانج دەكات، ئەگەر ئەمەریكا ئەم ئۆتۆمبێلانە لە مۆدێلی 2022 و 2023 بەنرخی مۆدێلی بەسەرچوو بفرۆشێتەوە لەبازاری هەولێر و بەغدا بەرێگای بیریكاری مەدەنی دوور لە حیزبی ئەوكات لەدوای تێچووی گەیاندن و كەمی باج كەمتر لە 13000$ واتە 130 وەرەقە دەبێتە مالی بەكاربەر لەناوەخۆی عێراق و هەرێمدا، ئەمە وێنیەكی بچووكی هەلسانەوەی هێزی ئەمەریكا و بازاری ناوەخۆی براندی ئەمەریكی لەدەرەوەی جیهاندا. ئەی ئەگەر گشتاندنی بۆبكەی؟ ئەوكات دۆخی عێراق و هەرێم 360 پلە دەگۆرێت بۆ رۆشنفكری و خۆشگوزەرانی و داهاتی تاك لە كرداری رۆژانەی خۆیدا.
بازاری ئەمەریكا بۆدەرەوە..
1- مۆدێلی بەسەرچووی 22 و 23
2- دەورانكردنی دۆلار لەناوەخۆی بانگی ئەمەریكا و كۆمپانیاكان.
3- لۆبی شەقامی هەولێروبەغدا بەرێگای داشكاندنی براندنی ئەمەریكی لەعێراقدا.
4- پشتگیری و دلسۆزی و رەفتاری خەلك بۆ مانەوە و ئاشتی و دیموكراسی لە عێراقێكی نوێدا.
5-شكەست هێنانی برێكس لە عێراق بەرووی رۆژهەلاتی ناوەراستدا.
دابەزاندنی نرخی براندنی ئەمەریكی + هەلگرتنی باجی ناوەخۆی عێراق و هەرێم لەكاتی هاوردە + پێدانی قەرزی ڕەمزی لە پارەی داهاتی نەوت = بەگەرانەوەی پارەی عێراق لەناوەخۆی ئەمەریكا بۆ كۆمپانیا و بەرزكردنەوەی بەهای دۆلار و لاوازكردنی دەسەلاتی عێراق و هەرێمە لە سێبەری واشنتۆندا.
تعليقات
إرسال تعليق