بەربەری پۆستمۆدێرن لە نەبوونی شارستانی لە رۆژهەلاتی ناوەراستدا

صورة
 بەربەری پۆستمۆدێرن لە نەبوونی شارستانی لە رۆژهەلاتی ناوەراستدا بلۆگەر : جەودەت احمد بابەت : نوێبوونەوەی هزر بەروار : 5\10\2024 زۆربەی كات بەرێگای دوو تا سێ جۆر پەرتووك بەیەكەوە دەخوێنمەوە بەهۆی خێرای ژیان و تێچوونی تەمەن و كاریگەری لەناچوونی هزر لەناوەخۆی رۆژهەلاتی ناوەراست بەرێگای كارنامەی 11\9 سەرجەم هزری زانستی و فەلسەفەی و توێژی كارنامەی لیكۆلینەوەی ناوەخۆی لە چین و توێژی قوتابی و مامۆستایان وەك خۆبەخش لە دەرخستەی ژینگەی هێزی كاركردن بوونبە قوربانی تیرۆر واتە هیچ شتێك لە رۆژهەلاتی ناوەراست نابێتە بەرهەمی هزری و زانستی بەلكو دەبێتە پوجگەرای و زانستی ماوەبەسەرچووی دارێژراوی زانیاری بی ناوەرۆك لە بازاری جیهانی چاخی دیجیتالی وەك شوێنگەرەوەی ستوونی (مرۆڤ و ماتریال، دامەزراوەی گشتی، رۆحیەتی رۆشنبیر). ئەم كارنامەیە، ئابووری ناوەخۆی رووخاند بۆ ئابووری دەروونی و سەرنج راكێش كە بە ئابووری ئازادی جیهانی و نیولیبرال دیموكراتەكان گرێدراوە كەواتە جەنگی پوچگەرای لەسەردەمی ئازادی پۆلیسی دیموكراسی لە ژێر چاودێری پۆلیسی تەندروستی وەك هزر و هێز و جەستە و رۆح بۆ دژو ناوەخۆ بەكاردێت بەهۆی ئەوەی كە ئەو

سەرهەلدانی شۆرەشی كلتوری دیجیتالی لە نووسیندا

 سەرهەلدانی شۆرەشی كلتوری دیجیتالی لە نووسیندا

بلۆگەر : جەودەت احمد
بابەت : هێزی مەعریفی
بەروار : 5ی جوولای 2024


گەرانەوە بۆمێژوو بەگوێرەی بەلگە مێژووی هەوالگری عوسمانی، بەناوی (هەولێر لە بەلگەنامەی عوسمانی)دا. دیوێكی شاراوە لەمێژووی كوردستانی باشوور ئاشكرادەكات بەناوی كەسایەتی لەپێگەی كۆمەلگا و خزمەتكردنی سوپای عوسمانی، ئەم نوخبەكەسانە لە چین و توێژی رۆحانی و میر و ئاغا و كەسی ئاسای كە خوێندەوار و كارسازی لێهاتووبووەنە، بەرێگای پێدانی مووچەی بندیوار و خزمەتی سولتان و پیرۆزی سوپا لە چوارچێوەی ئاینی ئیسلام گستاندیانی پێكراوە بۆئەوەی تاك وەك هیزی جەست و هزر و رۆح دژ بە پیرۆزی داگیركاری نەوەستێتەوە بەلكو بەرێگای پێگە و پۆست و مووچە لە دژی ناوخۆی و بەرژەوەندی پاراستنی سولتان ئەم نوخبە شازە بەكارهاتووە. 


بەگوێری ناوەرۆكی ئەم پەرتووكە دەلێت خواستی نوخبە تەنها هەولی مانەوەی خۆیداوە بۆ بەرزكردنەوەی پێگەی خۆی لە ئاین و كەسایەتی و پۆست و كارسازی لێهاتوو واتە ئەم چینە زۆرترین بەشی خۆشگوزەرانی خۆیان بەسەر سوپا و عەوام سەپاندوە بەناوی (هزر، رۆح، پیرۆزی، دەستی كار). لێرە قۆناغی كۆمەلگای كوردی لە دێهات و شارۆچكە جەستەی تواوەتەوە بەهۆی نەخۆشی و نەخوێندەواری و هەژاری و چەوساندنەوەی لەلایەن نوخبەی تایبەت كە لەسێبەری زۆردرای عوسمانیەكان كاریان كردوە بەسەر خەلكدا زالكراون. 


كەواتە خواستی زانست و هزر و رۆح و پیرۆزی و دەستی كارسازی لە تاك بۆمیراتی ئێستا درێژەی پێدراوە كە پێیان دەلێن خێزانی خانەدان واتە پیرۆزی میراتی مێژووی لە ناوچە و دێهات و شاردا. ئێستا ئەم پیرۆزییە بووە بە كەواسووری پێشڕەوی هێزی سیاسی و خێزانی و كۆمپانیای و ئقلیمی و جیهانی. واتە میراتی چەوساندنەوەی تاك بەرێگای (گشتاندنی شكۆ) لە سەدەی 21 لە چوارچێوەی نوێبوونەوەی سەردەم و راگری مێژووی كورد و ناوچەگیری، جۆرێكە لە شكۆی شەرەف و ناوداری و بۆ ئێمە هێشتۆتەوە وەدەبێت بە شانازییەوە رێزی بگرین و دووبارە ئەم میراتە بەرێگای چاخی دیجیتالی لەناوەخۆ و دەرەوەی كوردستان بە دیموكراتیزە بكرێت و بازاری كلتوری كوردی لەگەل خۆی نمایشی بكات.


تا ئێرە روونە بۆچی كۆمەلگای كوردی بەرەو دواوە گەرایتەوە؟ چونكە شەقامێكی هەژار و نەخۆش و نەخوێندەوارە  سەرباری بەكرێگیراوی دەرەكی بووە بۆ وەرگرتنەوەی مافی خۆی لەسێبەری هێزی شاراوەی كە دەستوەردانی لەناوەخۆی عێراق و باشووری كورستان وەرداوە. چونكە دەرفەتی هێزی دەرەكی لەرووی چاخی ئاسنین زۆرترین پارە و چەك و راهێنان و پشتگیری بۆ خێزانی كورد كراوە بەناوی وەرگرتنەوەی مافی ئۆتۆنۆمی خۆی لەعێراقی نوێدا. 


بۆوێنە سەرجەم شۆرەشی كوردی لە رابردوو بۆ دوو ئاراستە بووە:

ئاراستەی یەكەم : بۆتێكدانی عێراق و پەرتەوازەی ناوەخۆی كورد بووە بەناوی هەلگیرساندنی شۆرەش و شەكەست پێهێنانی حكومەتی عێراقی نوێ.


ئاراستەی دووەم : لێدان لە خێزانی كورد لەلایەن داگیركەران وەك بەریتانیا بەتایبەت سوپای ئاسمانی (رۆیال كینگ) بەخێرای وەلامی دەستوەردانی ئقلیمی داوەتەوە وە سنوورێكی بۆ عەشیرەتەكانی كوردی داناوە تاكو فێری ژیان بكرێن و بگەرێنەوە جیهانی شارستانی و مەعریف كە دوور بكەونەوە لە ژیانی (كێوی و بەكرێگیراوی ئقلیمی). لێرە سەرجەم بەلگە مێژووی لە ولاتانی ئەروووپا و ئاسیا و ئەمەریكای باكوور و رۆژهەلاتی ناوەراستی كۆن و سەرەتای دامەزراوەی رۆژهەلاتی ناوەراستی نوێ. گەواهیدەری سەرجەم راستیەكانە كە كورد لە خوێنیدا (دەماری خۆفرۆشی چەوساندنەوەی ناوەخۆی خۆخۆری كوردی) هەبووە. ئێستا ئەم میراتە بووە بە شەرعیەتی دامەزراوەی گشتی كوردستانی باشوور و دابرانی كۆمەلگای كوردی لە شەرعیەتی حكومەت و پەرلەمان و حیزب و كۆمپانیادا رەنگی داوەتەوە (بەگشتی).



خالێكی تر كە زۆرگرینگە ئێمە هەلوەستەی لەسەر بكەین ئەویش دۆزینەوەی (DNA) ئاینە لەناوەخۆی كوردستان لەسەردەمی سولتانیەكان و سەفەویەكان، بەگوێری دەقی مێژووی هەوالگری عوسمانی دەلێت زۆربەی ئەوكەسانی لە ئاینی جوولەكە و مەسیحی و یەزیدی و زەردەشتی لەترسی كوشتن و لەناوچونی خێزان و بەنەمالە و عەشیرت و تیرە بەناچاری پەنایان بردووە بۆ گۆرینی ئاین بەشێوەی تاك و كۆ، بەومەرجەی كە پێگەیان لە كۆمەلگا بەرزبكرێتەوە و مووچەیان بۆبرێتەوە و كەسایەتیان پارێزراوبێت چ لە شوێنی خۆیان یان راگواستنی بۆ شوێنێكی تر بەلام نازناوێكی پیرۆزیان بۆ دابندرێت تاكو خەلك رێزیان بگرن و دووبارە بگەرێنەوە كۆمەلگا لە پال سوپای عوسمانی كاربكەن و ببنە پردی پەرینەوەی خەلك و گەیاندنی زانیاری رۆژانەی خەلك بۆ ناوەخۆی سوپا.


زۆربەی ناوەكانی ئەم كەسانە بەم دەستەواژەیە بانگ كراوەن وەك (شێخ، سەید، نەقیب، مەلا، مامۆستا، میر)  ناوەكانیان گۆراوە بۆناوی عەرەبی و لكاندنی ئەم پێشگرە بۆ گۆرینی ئەم كەسە لە جوولەكە بۆ شێخ، لە مەسیحی بۆ سەید و نەقیب و پێگەی كۆمەلایەتی. ئەمە راستی شاراوەی خێزانی كوردە لە رابردووە كە وەك میرات لەناوە ئێمە بۆتە (شێرپەنجە)، رۆژدوای رۆژ كۆمەلگای كوردی لەكورتی دەدات بەرامبەر بەمانەوەی (پیرۆزی میراتەی نەوەی ئاین گۆراوی كورد) لە مانەوەی ئێستادا. 


ئەم پێشەكیە روونە، بۆچی كۆمەلگای كوردی لەم بۆشاییە مێژووە شێواوە دەخولێتەوە بەناوی پیرۆزی راگرتنی كەس و خێزان و هۆز، ئەم كاریگەرییە بۆتە مۆتەكە بۆ ئێمە چونكە دلسۆزی و رەفتاری كەمینە بەسەر زۆرینە زالە لە پێگەی راگرتنی دەسەلات و جوگرافیا و كۆمەلگا واتە بەردەوام میراتی رابردووی شێواو و وەبەرهێنانی (سیاسی و ئابووری و سەربازی و مرۆی) بەكاردەبرێت بۆ ئەوەی ئەم نوخبە وەك (مانگی 14) رۆل بگێرت و خێزانی كورد لە گۆشەی (شەرم و دلسۆزی) قەتیس بكات بلێت (من هەم، تۆ چی؟). 

لەبەر ئەمە روونە كە ئەم خێزانانە (بەكرێگیراوی سولتانی و سەفەوی و ئیمپریالیزم) بوونە. ئێستا هەمان سیناریۆی رابردوو دەگۆرێت بۆمێژووی ناوچە و شار و هەرێمی بەناوی پێگەی كورد و مقەدەساتی ئاین و عەشیرت و نوخبەی خوێندەواری بەسەر ئێمە زال دەبێت بەلام بەگەرانەوە بۆمێژوو سەرجەم كۆد و نهێنی ئەم میراتە بۆ ئێمە ئاشاكرادەبێت چۆن ئەمانە بوونە بە كەواسورەی پێشرەوەی كۆمەلگای كوردی كوردستانی گەورە و هەرێمی باشوور، سەرجەم یاداشتەكان بخوێنە بەشانوبالی كەسی و خێزانی گوتراوە وە لەسەرجەم گۆشەی پێگەی سیاسی و ئابووری و سەربازی بۆ كوردستان شەكەستیان هێناوە چونكە لە خاكی كوردی لەدایك نەبووینە بەلكو دروستكراوی هەوێنی دەرەكین بەسەر ناوەخۆ زالكراون بۆیە شەكست دوای شكەست لەبەردەوامی دایە. 


ئەمە راستی یە ناتوانین عاشای مێژووی لێ بكەین چونكە ئەمانە بوون بە ئایكۆن بۆیە دەسەلاتی داگیركەر لەسەدەی 20 راستەوخۆ مامەلی لەگەل كەمینە كردوە بۆ كۆنترۆلكردنی زۆرینەوە بەردەوامی دانی هێزی خۆی لە كوردستانی باشوور لە ئێستا بۆ داهاتوودا.


لایەنگری داگیركەر...


میر --- ئاغا

تیرە --- خێزانە

خێزان --- تاك

تاك --- كۆمەلگا


بۆچی هێزی نووسین كاریگەری هەیە بەرێگای یەكگرتنی پەرتەوازەی؟


ئەوە من واتە (ئێمە) كە دەنووسین لە دیواری دیجیتالی و مالی دیجیتالی خۆت، دەبێت بە هۆشیاری مامەلەی لەگەل بكەی چونكە ئەم مالە هەمان یاسای واقعی ژیانی رۆژانەمان دەگرێتەوە واتە بەركەوتەی كۆلان گۆراوە بۆ بەركەوتەی شار و هەرێم و جیهان بەرێگای فیزیكی بەلام ئەم بەركەوتەیە (شەرم و ترس و غیرەت)ی كۆنترۆل كردوە وەك تەلەفۆن چۆن لە تەلفۆن حیساب بۆ قسەی كەسێك ناكەیت بۆ هاوكاری بەلام لەبەركەوتی رووبەروو كە لەمالەوە لەگەلی دادەنیشیت دۆخێكی تر روودەدات ئەوكات هێزی پارەی تۆ و كەسی میوان كە داوای هاوكاری دەكات شێواویەكی پێوەدیارە بۆیە ئەم لۆژیكە بگوزاینەوە بۆ ناوە دیجیتال لە پرۆسەی نووسین ئاراستەی فراوانترە دەتوانێت كاریگەری هەبێت ە زۆرترین (عقل و هزر و رۆح و جەستە) ئاوبدات و گۆرانكاری رێژەی ئەنجام بدات بە رۆیشتنی كات دەبێتە كلتور و هێزێكی دیجیتالی رۆشنفكری عەوام سەرهەلدەدات لە پاشكۆی كۆتای هاتنی میراتی نوخبەی عوسمانی و سەفەوەی بەریتانی. واتە یەك كاتژمێر گفتوگۆ لە دوو مەتر هیچ كاریگەری نابێت بۆ گشتاندنی هۆشیاری هزری و زانستی و دەست كار بەلام لە جیهانی مەجازی بەركەوتەی گۆرینی زیرەكی دەروونی و ژماریە و رۆحی و جەستەی گشتاندنی بۆدەكەی بەرێگای نووسین و دەنگ و ڤیدیۆ و وێنە. لێرە جیهانی هەوالگری پەنا بۆ دۆزینەوەی زیرەكی مرۆڤەكان دەبن بۆ ئەوەی ڕامیان بكەن و سەركوتیان بكەن بۆبەرژەوەندی خۆیان بەكاربهێنن. 


ئەمەوێت زیاتر روون بكەوە بۆئەوەی لە كۆی 6 ملیۆن كورد لەباشووری كوردستان هەركەسێك لە یەك هەفتە و مانگ و سالێك زۆرترین نووسین و ناوەرۆكی بلاوكراوی هزری و زانستی و كلتوری بخاتە ناو جوگرافیای دیجتالی ئەوكات ئاستی كودەتای دیجیتالی بەسەر (نەخوێندەواری و نوخەبەی میراتی عوسمانی و سەوەفەی و ئیپمرالیزم سەدەی 19 و 20 و 21 زالدەبێت) وێنەیەكی نوێی كۆمەلگای كوردی باشوور لە جیهانی شۆرەشی رۆشنفكرانی دیجیتالی لە ناوەرۆكی بلاوكراوی (ئەلخەواریزم) و بەداتاكردنی كلتووری هزری و زانستی و جەستەی لە بلاوكراوەكان دەبێتە (كودەتای رۆشنفكرانی باشوور بەسەر میراتی ئیمپریالیزمدا) هێزی سیاسی و رۆشنبیرانی گەمژە ناتوانن كۆنترۆلی شۆرەشی رۆشنفكری دیجتالی بكەن چونكە كۆنترۆلی وەبیرهێنانەوە و نمایشی ناوەرۆكی بلاوكراوەكان لە پێگەی تۆری كۆمەلایەتی و ئامێری (ئەلخەواریزم) لەدەست كۆنەپەرستی ناوەخۆی باشووری كوردستان نیە بلكو لە ولاتی خۆیدایە كۆمپانیا دەتوانێت كامە جۆر پۆست (بلاوكراوە) و ناوەرۆك بگات بە بینەر و بەكاربەری مالی دیجیتالی. بۆیە شۆرەشی كلتوری رۆشنفكران بۆ گشتاندنی عەوام دەتوانین هەنگاوێك لە سیستەمی (دیبلۆماسی تاك بە جیهان بگەێنین) چیتر نوخبەی میراتی ئیمپریالیزم ناتوانێت ئەم بۆشایە پربكاتەوە كۆمەلگای كوردی لەسەردەمەی جیهانی چاخی دیجیتالی دوابخات و ببێتە پرد بۆپەرینەوە بەسەر  پشتی عوامی (هۆشكراوە) بۆنمایشی خۆی و لایەنگر و مانەوەی لەم سەردەمەدا.



دەمێكە بیر لەم گۆرانكاری دواكەوتوی خێزانی كوردی هەولی بۆدەدەم ئەوەندەی گەرام لە جیهانی مەجازی و پەرتووك هیچ رێگایەك نەبوو بەخێرا ئەم گۆرانكارییە بكات، لەدوای 18ی رەمەزان كە لەسەر نووسین بەرێگای درۆن تەهدیدكرام بەناوی (كوشتنی پێشوەخت) ئەوكات بیرمكردوە كەمن هەم، دەتوانم هێزی خۆم تاقی بكەوە بۆ گۆرینی كۆنەپەرستی بۆ نوێبونەوەی  زانستی و دیجیتالی باوەربكەن بە بلاوكراوەی ناوەرۆكی نووسینەكانم (سوپای ناتۆ و ئەمەریكا) بۆماوەی زیاتر لە 2 مانگ چاودێری ئاسمانیان بەسەرەمەوە دەكرد، بۆ ئەوەی بزانن من سەر بەچ لایەن و گروپ و دەستی دەرەكیم، دواتر بۆیان رۆن بووە كەم كەسێكی ئاسای و خوێنەرێكی خەلكی باشوورم دوورم لەهەموو ئاژاوەی سیاسی و ئابووری و هەوالگری ناوەخۆی كوردستانی باشووم. بۆیە لەدوای ئەم بەیەكگەیشتنی نووسینی دیجیتالی و فشاری هەلسانی درۆن لە فرۆكەخانەی هەولێر، درزێك (كەلێنك) لە سیستەمی سیاسی ئیمپریالیزمم دۆزیەوە كە ناوتوانێت بەسەر كورد زالبێت ئەگەر لەرووی هزری و زانستی و رۆحی و جەستەی لە قالبی (رۆشنفكری) دابمەزرێت ناتوانێت داگیری بكات و بیروخێنت بۆیە كە باسی هێزی نووسین شۆرەشی دیجیتالی دەكەم هێزێكە هیچ كەسێك ناتوانێت كۆنترۆلی بكات و رێگری بكات بەلكو جۆرێكە لە فشاری ئاراستەكراوی دیجیتالیە بەسەر دەروونی دەسەلاتی ئقلیمی و جیهانی زالە. بە دوو ئەگەر...


یەكەم : بەكارهێنانی مۆبایل لە هاژۆشتنی ناوەرۆكی بلاوكراوەكان تەنها پەنجەی گەورەی دەستی راست زالە بەسەر شاشەی مۆبایل ئەمە بۆچی وایە؟ چونكە بۆ تێگەیشتن لە دۆخی رووداوەكانی مرۆڤ نەیار شەیدادەبێت هێزی جەستی و دەردانی رژێنەری خۆشی و ناخۆشی راستەوخۆ بەسەر دەستی راست زال دەبێت و بە هێزی پەنجەی گەورە شاشە دەگوشێت و توڕەی لەجەستەی خۆی دەخواتەوە دەبێتە تێكدانی دەروونی ئەم تاكە لەم هێزەدا. بەناچاری فشار دەخاتە سەرسوپا بۆ دۆزینەوەی نوخبەی رشنفكرانی كوردی لەناوەخۆی كوردستانی گەورە و هەرێمی باشوور، ئەمە راستیە كە بەسەرمندا هات بەهاوكاری چاوساخانی كورد مردنی مینا پێشخست لە سەرنووسین و نوێبوونەوەی كلتوری كوردی لە بەكابەر بۆ هێزی هزر و زانست و دەستی كار.


دووەم : هێزی لاوازی سیاسی و حكومی و حیزبی ئەم ناوچەیە دەردەخات كە عەوام لە هێزی شاراوەی رۆشنفكری بەهێزترە لە دامەزراوەی گشتیدا، بۆیە شەرعیەتی سەروەری (خەلك و خاك) لە پێگەی هێزی زلهێزان زیاتر ترسیان لە خەلكە نەوەك حیزب و حكومەت و پارە و چەك. ئەمە راستی لێكۆلینەوەی من بوو لە تێگەیشتن لەناوەرۆكی هێزی زلهێزانی جیهان. 

ئەگەر تۆزێكی تر قولبینەوە بۆچی بایەخ بە فەلسەفە و هزر نادرێت بۆچی زانستی زانكۆ بووە بە زانیاری زانستی كرچوكال؟ 

بۆچی پرۆژەی زانستی خۆبەخشان كرچوكال و لەناوبردران؟ 

بۆچی 11ی سێپتەمەبر كاری لەسەر (هزر)ی كرد و گۆری بۆ تیرۆر و  لەناوبردنی پێگەی (هزری فەسەفەی و دەرخستنی زانستی و وەبەرهێنانی بۆ بەكاربەران)...؟


باپوختی بكەمەوە..؟

لە ولاتانی پیشەسازی و داهێنان لەناو پیشەسازی بۆچی لەسەر سێ ستوو دامەزراوە؟ 

ئێمە بەردەوام هەست بەخێرای  گۆڕانی دەوروبەردەكەین بۆچی؟ چونكە ولاتانی زلهێزی دوو بازاری هەیە. 


یەكەم : بازاری نوێبونەوە واتە سەری سال تەواونەبووە بەرهەمی نوێ دەخرێتە بازار بە (سیگمەنتەیشن) واتە هەمەجۆری لە قەبار و نرخ و كوالێتی بۆئەوەی بەرێگای (ریكلام) هۆشداری بدات بەناوەخۆ لە نوێبوونەوەی بەرهەمەكان لەگەل خواستی (زیرەكی دەروونی و هەژمارەی عقل) بگونجێت و بەخێرا كاریگەری فرۆشی زیادبێت. ولاتانی سێیەم و دەبێتە پردی دەسەلاتی پەرینەوەی (سیاسەتی ئابوری كۆمپرادۆری) واتە (دەراری بازرگانی) لێرە ئەم دەرارە هیچ بایەخ بەوەبەرهێنانی ناوەخۆی نادات بەلكو بۆ ئەوەی ئەم كالایە هاوردەكراوە ساخ بكاتەوە لەجیاتی كاری ناوەخۆ ببێتە هێزی مانەوەی ئەم هەرێمە و وەلاتە لە دەسەلاتدا، بۆیە باجی كەم دەخاتە سەر تاكو خواستی فرۆشتن زیادبێت و پێگەی حیزب و حكومەت و خێزان و كۆمپانیای دەراری لە دەسەلات بمێنتەوە. 



دووەم : كالای كۆن كە تەمەنی 2 مانگ ماوە لەسالێكدا لەرووی بازاری، بەنرخێكی هەرزان دەفرۆشرێت لەناوەخۆ و دەرەوەی ولاتانی پیشەسازیدا وەك ئەمەریكا و ئەورووپا و ئاسیای پیشەسازی. ئەگەر وردبینەوە لەناوەخۆی كوردستان ئەم ئۆتۆمبێلانە دەفرۆشرێتە ولاتانی سێیەم كەلەرووی هەژاری و داهاتی تاك كەمە وە نوخبەی كەمینە بەسەر زۆرینە زالە لێرە بازاری هەژار بە كۆنەمۆدێل پردەكرێتەوە وە بازاری دەولەمەند بە نوێبوونەوەی مۆدێل جوانی دەسەلاتی سیاسی ولاتانی سێیەم و پیشەسازی هێزی مانەوە و پیشتی وان بەرزدەبێتەوە. واتە لە ولاتانی پیشەسازی، چینی دەولەمەند بەشێكە لە بازاری  نیولیبرالی و پیشاندانی هێزی  حكومەت و حیزب و دەولەت و هەرێم. بەلام لە ولاتانی سێیەم جیاواز و تێكشكاوی ناوەخۆی بە جوان راگرتنی نوخبەی كەمینە بەسەر زۆرینە. 


ئێستا روون بۆتەوە بۆچی ئەم حالەتە روودەدات؟ ئەمە وێنەی هێناوەی هزری بوو بۆئەوەی ئێمە لە ڕەگو ڕیشەی دەسەلات و كۆمەلگا تێبگەین بۆچی لە سەدا 80ی داهاتی جیهان بۆ خێزانی سەدا 20 وە لە سەدای 80ی خەلكی جیهان داهاتیان سەدای 20ی واتە تۆ هەژار و هەژارتردەبێت ئەوان زیاتر دەولەمەند دەبن. 


كەواتە سووتی ولاتانی پیشەسازی (هزری فەلەسەف و زانست و بەكاربەر) دەگۆرین بۆ ئابووری بەكاربەری جیهانی چونكە پرۆژەی 11ی سێبتەمبەر لێدانێكی شاراوەی زانستی و پیشەسازی و ئابووری مرۆی گەلان بوو. باروونتر بكەمەوە..


هزری فەلسەفەی : واتە بیركردنەوە بۆ دۆزینەوەی (دیزاین كردنی ئۆتۆمبێل و مۆبایل و پێداویستی رۆژانە). لەرێگای هزرەوە دەئافرێت.


زانست عقلی : ئەم نەخشە هزرییە ئەبستراكەتە واتە ئەم قەبارە نابەرجەستەیە دەگۆرێت بۆ مادە و بەركەوتنی مرۆڤ و دەورەبەر، برۆسەی زانست لە خەبال دەكاتە راستی.


دەستی بەكاربەر : ئابووری مرۆی گەلانە كە وەك صین سەرجەم بەرهەمەكانی بەدەستی كرێكاری ناوەخۆی و لە هزر و زانستی صین دامەزراوە بەسەر ناوەخۆ و جیهان بەبازار دەكات. ئەگەر كورد بیربكاتەوە دواتر بیكاتە ئۆتۆمبێل و لەكۆتای خەلكی كوردستان لەشەقامی باشوور ئەم ئۆتۆمبێل بەكاربهێنن دەبێتە هێزی پیشەسازی دەرهاوێشتەی شۆرەشی هزری و زاسنی و بەكاربەری لە چوارچێوەی رۆشنفكران و هۆشی عەوام بەرهەم هاتووە، بۆیە جیهانی زلهێزی، پرۆژەی كۆیلەی گۆری بۆ پەنابەر بەرێگای ئاژاوەی سیاسی و جەنگ و برسیەتی دەست بە دزینی (زێری سپی) كرد، جەنگی كۆمەنیستی نوێ و نیولیبرال دیموكراسیەكان جۆرێكە لە بەرپاكردنی ئاژاوەی ناجێگری نرخی سمانی سروشتی و دراو و جەنگی پرۆكسی و ئاژاوەی سیاسی و ئایدیۆلۆژی لەناو جیهاند بەرپادەكەن ئەم دوو جەمسەرە بۆ هێشتنەوەی كۆمەلگای مرۆڤایەتی و هەلوەشەنادنەوەی هەمان خێزانە. 



لێرە نووسین لە گۆشەی  هزر و زانست و بەكاربەر دوردەخرێتەوە دەیخەنە پرۆژەی هزری تیرۆر بەناوی تێكدانی زەوی و بەرژەوەندی زلهێزان لەناوەخۆی جیهان و هێشتنەوەی دەسەلاتی ناسیاسی و نالۆژیكی لەناوەۆخی هەرێم و ولاتاندا، هەرێمی باشوور بەشێكە لەم پرۆژەیە بۆیە كۆمەلگای كوردی دەبێتە بەكاربەری ئابووری هاوردە و پرۆسەی بەفیرۆدانی مرۆڤ.


نووسین بەرێگای شۆرەشی كلتوری دیجیتالی لە چینی هۆشی عوام جۆرێكە لە خۆرێكخستنەوەی ناوەخۆی كوردستان و كوردستانی گەورە لە دایك دەبێت، ئەوەی ئەركە لەسەر ئێمەی خەلكی كوردستانی باشوور تەنها نووسینی پربەپێست و دوور لەناوهێنان  و جوندان و ئاراستەكردن بێت تەنها بە دیجیتالكردنی ناوەرۆكی ژیانت لە دێهات و شار و شارۆچكە دەبێتە شۆرەشێكی رۆشنای گۆرینی كۆمەلگای كوردی لە هێزی كۆمپاردۆری و میراتی ئیمپریالیزم بۆ كودەتای رۆشنفكری و ریفۆرمكردنی ناوەخۆ و ئقلیمی و جیهانیە.


بۆوێنە لە جۆرەكانی ناوەرۆكی نووسین.


1- نوسینی مێژووی كە باس لە ناوچە و دێهات و شاری خۆت دەكات ئەگەر سەرچاوە نەبوو، دەتوانێت رووداوەكان لە رێگای دایك و باوك و دراوسێ و خەلك دەستت بە ناوەرۆكی رووداوەكان بگات  بنووسە و بە تێروتەسەلی لەگلە بۆچوونی خۆت بە درێژی بنووسی و بلاوی بكەیتەوە.

2- نووسینی كلتوری كەباس لە نەریت و گۆرینی رابردووی كۆنەپەرستی بۆ نوێبونەوە لە چاخی دیجیتالی بۆ زاستی هزری و بەكابرەی نەوەك (چەلەحانێ بەلارێبردنی كۆمەلگابێت بەناوی بێ دین و بێ زانستی و دیموكراسی نوێنەری.

3- نووسینی هزری پەتی كە بەركەوتنی تۆ لە رابردوو بۆ ئێستا، دەتوانێت ناوەرۆكی پوخت لە هزری تاكی كورد لەناو فەلسەفەی نوێبوونەوەی خێزانی كورد گەشە بكات دەبێتە میراتی گۆرینی باشوور بۆ نویبوونەوی لەسەرخۆ.

4- بنووسە، وێنە بگرە، ڤیدیۆ بلاوبكەوە و دەنگ تۆماربكە، بۆ ئەوەی دەنگی تۆ لە پێگەی گۆرینی كۆمەلگای كۆنەپەرستی بۆ جیهانی نوێبوونەوی دیجیتالی لە كۆتای هەر سالێك دەتوانی پەرتووكی دیجیتالی و كاغەز بلاوبكەیتەوە لە عەقلی پەتی خێزانی كوردی بۆ نوێبوونەوە رزگاربوون لەم دۆخە ئاراستەكراوە.

لەكۆتای دەلێم....

مردن لەسەر نووسین، بەشەرفترە لە كۆچكردن بۆ دەرەوەی ولات و كۆیلەی كاپیتالستی بیت.

مردن لەسەرنووسین، سەرشۆریە بۆ ناوەخۆی دەسەلاتی كوردی بۆ رازیكردنی ئیمپریالیزم. 

مردن لەسەر نووسین ریفۆرمی شۆرەشی كۆنەپەرسیتی خێزانی كوردە لە چاخی دیجیتالی و سەدەكانی داهاتوودا.

 


 

 سەرهەلدانی شۆرەشی كلتوری دیجیتالی لە نووسیندا










 

تعليقات

المشاركات الشائعة من هذه المدونة

ئایا دۆلار دەبێتە گۆرانكاری ریشەی مەزهەبی؟

Iraq's change in the direction of the southern region

دوو جەنگ لە چاوەروانی ناوەخۆی باشووردایە