بە دیموكراتیزەكردنی مێژووی كوردستانی باشوور

 بە دیموكراتیزەكردنی مێژووی كوردستانی باشوور بلۆگەر : جەودەت احمد بابەت : نوێبوونەوەی هزر بەروار : 27\9\2024 كوردستانی باشوور لە سەردەمی سەرەتای ناوەراستی سەدەی 21 و شۆرەشی خۆرێبەری و خودئاگای و تاكگەرای چاخی دیجیتالی پێوستی بەوە هەیە مێژووی كۆمەلگای داهێنانی هەرێمی باشوور بە دیموكراتیزە بكرێت و ریفۆرم بكرێتەو بۆئەوەی ئەم قەیرانە لەناوەخۆی باشوور دامەزراوە بەجارێك كۆتای بێت و وێنەی باشوور لە هاولاتی بوون خۆی نوێبكاتەوە. كەواتە باشوور لەسەر مێژووی میراتی پارتیزانی دۆلار دیبلۆماسی شاخ دامەزراوە بەهۆی لۆبی سامی و ئقلیمی لە پێناو ئاژاوەی ناوەخۆی ولاتانی عەربی و میراتی سەفەوی و عوسمانیدا بەرێوەچووە. ئەم مێژوو بەكلاسیكی چاخی ئاسن و سەردەمی هەوالگری كلاسیك هەژماردەكرێت چونكە جەنگی سارد لەدوای كۆتای جەنگی دووەم لەجیهان دۆخی نێوان كۆمەنیستی مەزهەبی لینینی كۆن و دژ بە لیرال دیموكراتەكان لە نێوان ئابووری دۆزینەوەی نەوت و وەبەرهێنانی پیشەسازی ناوەخۆی ولاتانی ئاسیا و ناوەراستی مینا درێژبۆتەوە وەك شۆرەشی كورد لە رۆژهەلات و باشوور كە دوو شۆرەشی گەمژانەی پێگەی كورد بوو لە پێناوی هاتنی سووپای سوور بۆ ن

هێزی گەنجی هەولێر لە ئاگربەستی ئالوگۆری دەسەلاتدا


شۆرەشی ماكەرپاچ


بلۆگەر : جەودەت احمد
بابەت : نوێبوونەوەی هزر
بەروار : 10ی 8ی 2024


 دەمەوێت بەچەند تێروانینی جیاواز لە لە جیهانی ئازادی علمانی بێ زانستی  لە بۆشایەكی ناهۆشیاری لە نێوان سێ گۆشەی خەلك و حكومەت و حیزب شیكردنەوەی بۆبكەم بۆچی دۆخی ناوەخۆی باشوور لە بۆشای نابەرپرسی دەخولێتەوە؟ وێنەگەورەكراوەكانی ناوەخۆی باشوور بەرێگای دیوەخانی حیزبی بەناوی پێناسەی نەتەوەی و ئازادی پۆلیسی و داتەپاندنی پەیكەری دیموكراسی بۆ درێژكردنەوەی دەسەلات و حكومەت و حیزب و كۆمپانیا و لە پیرۆزكردنی منالێكی سەدەی نۆتێللا و ئاپیاد وەك خودای سەمیرامووسی مێنە لە ئاشتی و جەنگ بەرێگای گشتاندنی میدیای ناوەخۆی لە غایبی بازنەی ئۆپۆزسیۆنی ماس جەماوەری و میدیای سێیبەری سەربەئۆپۆزسیۆنی ناراستەقینە بەئاراستەی دژ و بەرژەوەندی ئەم پرۆژە دامەزراوەی لە نهێنی زانكۆیەكانی ناتۆ گشتاندی بۆدەكرێت بەناوی (BABY PRESONER) منالی سەركردە یان نەوەی شۆرەشی میراتی بەكرێگراوی دۆلار دیپلۆماسی ناوەخۆی لە ئاراستەی ئقلیمی و جیهانی بەرێوەدەچێت و دوویارە رێكخستنی ئەم دەسەلاتە لە چوارچێوەی كلاسیكی نوێبوونەوە بەناوی گەمژەی پێشكەوتن و ئاوەدانی و كۆنەپەرستی نەتەوایەتی لە سواقی شارێكی پەرتەوازە دادەمەزرێتە و بەرێوەدەچێتەوە. ئەو مۆدێلە بەسەرچووە خێزانی مایكرۆجەماوەیر و حیزبی و پاتیزانی منال ئامادەبكەن بۆ درێژكردنەوەی دەسەلاتیان لەناوەخۆی باشوور بەناوی ئاین و نەتەو و خاك لە گەوجاندنی گشتیدا ئەمە خەونی حوشترە بۆ سەرجەم هێزی خۆسەپێنی ناوەخۆی باشوور و كوردستانی گەورەدا. 

بۆشای ئازادی عیلمانی لە بێبەرهەمی هزری و زانستی و دەستی كار لە ژیری دەروونی كە بنووسرێت MADE IN KURDISTAN جۆرێكە لە گەمژاندنی مایكرۆ ئابووری لاواز لە ئالوگۆری برێكی رێژەی كەمینە لە چوار وەرزی سالدا دژ ناوەخۆی هەرێم و ئقلیمی و عێراق بە دیبلۆماسی دەكریت بەناوی هەناردەی بەرهەمی ناوەخۆ لە هێشتەوەی كابینەی 9 و گرتنەوەی كابینەی نوێ لە هەمان پەرێزی مشەخۆری ئەم دەسەلاتە درێژبكرێتەوە. رووتكردنەوی ژن بەناوی دیموكراسی بوویتە كالای شەوانەی سوور لە بازاری گەشتیاری سێكسی و كەرتی ئابووری كۆمپانیا و دامەزراوەی حیزبی و حكومی، وێنەی پێگەی ئافرەت، رووت كرایتەوە بۆ دوور خستنەوە لە خێزان و كۆمەلگا لە جیهانێكی وەهمی بۆ نمایشی %25 دامەزراوەی یاسای ناوەخۆی هەرێم لە بەشداری ژن و كۆمەلگایەكی دواكەوتوو لە ئابووری بەكاربەری هاوردەكراو درێژەی پێدراوە وەك ماف و كار و سەربەخۆی لە چوارچێوەی نمایشی جوانكاری شاری هەولێر لە شێوەی شاری بریقەداری كەنداوی عەرەبی بەرێوەدەچێت. 


جیهانی دامەزراوەی خۆرئاوای پیر بەرێگای ژن دامەرزرا لەسەر هونەر و ئەدەب و پیشەسازی كلاسیك لە بازرگانی دابینكردنی چەك بۆ جەنگی یەكەم و دووەم لە جیهاندا ئێستا بووە بە كالای نادیموكراسی گۆراوە بۆ میراتی سەربەخۆی نوێ لە ئازادی ئابووری و پەكخستنی حكومەت و یاسا و دەولەت و جەماوەر ئەم نالۆژیكیە لەناوەخۆی باشوور جۆرێكە لە كرین و فرۆشتنی تاكی مێینە بەناوی ئازادی كار و میدیای و سێكتەری تایبەت و گشتی پێگەی سەربازی و پارتیزانی كەچی لەناوەخۆی بەغدا بە زۆرینەی دەنگی مەزهەبی دووبارە پێگەی مێنە بۆ هێشتنەوەی شۆرەشی سێكسی هیپۆكراسی لە هێشتنەوەی ئاژاوەی مەزهەبی و تیرۆر و پترۆدۆلار ئەم رەوشەی ژنان و تاكی كورد و عەرەب لە سێبەری ملهوری ناوەخۆی باشوور و بەغدا گشتاندنی بۆ دەكرێت لە پرۆسەی دەنگدانی یاسای وەك نوێنەری گەل، بێ پێدانی مافی  ریفراندۆم لە سەر ئەم جۆرە یاسا و كەسانە لە شەرعەیەتی نوێنەراتی خەلك دامەزراوەن. ئەمە هۆكاری جەمسەری ئیسلامی بێ بەرنامە و علمانی بێ نرخ لەسێبەری ناتۆ و ئەمەریكا و رووسیا و صین و ئقلیمی بەرێوەدەچێت تاكو ئاستی ئاژاوەی خێزانی هەولێر و بەغدا لە پێگەی گەلان و فیدرالی شل درێژە بە هێشتنەوەی ئەم كارنامە ئاراستەكراوەیە بەناوی عێراق لە ئاژاوەی جیۆئقلیمیدا هەژمونی هێشتنەوەی خێزانی لەرزۆك و ترسنۆك لە دەسەلاتی هەرێم و عێراق درێژە بە راگرتنی بەرژەوەندی جیهانی ئقلیمی و زلێهزی لە ئەدای ئەم دۆخە نەخوازراوە بخولێتەوە.


لەدایكبوونی شۆرەشی (ماكەر پاچ) واتە فەریكە رێبەری نالۆژیك، جۆرێكە لە دامەزراوەی رێژەی كە بەرێگای نوێنەرایەتی لە جیهان بەشداری كێشەی هێشتنەوە حكومەت و حیزب و دامەزراوەی گشتی دەكەن بۆ ئەوەی پێگەی خۆیان لەم بۆشایە بەهاوكاری (CHALLA) بەكرێگیراوی مەدەنی و حیزبی لە هێشتنەوەی حكومەت و داخستنی پەرلەمان و درێژكردنەوەی دەسەلاتی حیزبی بەهاوكاری ئقلیمی و ئیمپرایالیزمی ئابووری گەلان درێژە بەم نادادی و دامەزراوەی و وێرانەی ناوەخۆی باشوور دەدرێت. هۆكاری ئەم شلەژانە بە پلەی یەك لە ئەستۆی چینی ئۆپۆزسیۆنی بەرەی پێشەوەیە كە بێ دەنگە لە بێ هەلوێستی دەركردنی خەباتی قەندیل و كێلە شین و هێرشی تیرۆری نەتەوەی لە ئاراستەی شكەستی دەولەت نەتەوە و مەزهەب بە ئاراستەی خێزانی دوو حیزبی و مایكرۆجەماوەی لە ئەصحابەی خێزانی و میراتی جیۆهۆزگەرای ئەم دۆخە بەردەوامی پێدراوە.


 لە سالی 2007 گەنجێكی شاری هەولێر لە زمانی كلتوری كوردی زۆر رەوان بوو ووتم چۆن لەم دۆخە تێدەگەی؟ ووتی ئەم هەرێمە بە دەسكە توورك دەفرۆشم و چونكە لە كەسایەتی ماكەرپاچ نمایش دەكردێت. ووتم ماكەرپاچ چیە؟ ووتی كەسێكی لووسكە و عقل سووكە لە میرات خێزانی رۆل دەگێرت لە ژیانی رۆژانەیدا. زیاتر لە 17 سالە ئەم گەنجە داماوە وەسفی خێزانی حیزبی و جەماوەری و هەرێمی باشووری كردووە، ئێستا شۆرەشی رێبەری ماكەرپاچ بەرێگای ناتۆ و ئەمەریكا درێژە بە دارزاندنی جەستی هەرێمی باشوور دەدەن لە غیابی خەلكی باشوور كە بەهۆی قورسای ژیان و ئاژاوەی سیاسی بۆ درێژكردنەوە ئەم دۆخە جۆرێك لە درێژكردنەوەی داهاتووی باشوور دەخرێتە دەستی منالانی عقل سووك بەناوی پیرۆزی خەباتی پراگماتی دۆلار دیبلۆماسی و راگرتنی لۆبی سامی لە پێگەی واشنتۆن و پاریس و لەندەندا. بە هەزاران ماكەرپاچی هۆزگەرای هەیە لە ئاین و نەتەوە و خاك كەئامادەباشی دەكەن لەسەر میراتی پترۆدۆلار درێژەی بەخۆشگوزەرانی خۆیان بدەنەوە بەناوی پیرۆزی شۆرەشی بەردەقانی واتە كلتوری و جوتیار و دەربەگایەتی و شێخایەتیدا درێژە بەم دۆخەی هەرێمی باشوور بدەن لە فرۆشتنی ئابووری مرۆی و بەفیرۆدانی تاكەكان. ئەمە خەونە.


جەنگی رووخانی عێراق و دروستكردنی ئاژاوە لە نێوان كورد و عەرەب و پێكهاتەكان بەرێگای جیهانی خێزانی دەسەلاتی سامی لە سەرەتای دامەزراندنی دەولەتی ئیسرائیل لە بۆشای بێ دەسەلاتی نیشتیمانی عەربی لە چینی خەلك و گەمژاندنی نووخبەی گشتی بەناوی پرۆسەی ئاشتی بۆ هەلگیرساندنی جەنگ لە خاك و ئاین و نەتەوەی فەلەستینیەكان بەرێوەچوو لە ئاراستەی هێشتنەوەی دەسەلاتی لەرزۆكی خێزانی هۆزگەرای لەرێگای وەبەرهێنانی پترۆدۆلار و گرێبەستی 100 سالەی هێشتنەوەی كەنداوی عەربی و ولاتانی ئقلیمی لەسەر رشتنی خوێنی گشتی تاك لە ئاین و مەزهەب و خاك و زمان درێژكرایتەوە. ئەمە گەمژەی جیهانی رۆشنبیرانی عەربی یە بەهۆی مەساجی واتە شێلانی جیهانی جمسەری پۆرنۆگرافی لە پێگەی شێخ و مشایخ دارێژراوە تاكو منالە لوسكەیەكی ئەم خێزانانە، داهاتووی لەسەر ئەم خوێنەی بنخشێنی بۆ رازیكردنی دەسەلاتی ئەمەریكا و ناتۆ و رووسیا و ناوەخۆی درێژە بە چەكی وەبەرهێنانی شۆرەشی نوێكردنەوەی جەنگ و ئاشتی لەناوەخۆی مینا بۆ سەدەی 22 بەردەوامی هەبێت، لە تۆری كۆمەلایەتی ئێكس بنووسە عەرب، زۆرترین داتای پۆرنۆگرافی نمایش دەكرێت بەناوی ناوچەی مینا بۆ هێشتنەوەی دەسەلاتی بازاری خێزانی لە شێوەی دووكانی شێخەلا بەرێوەدەچێت. جیهانی ئیسلامی لە سەردەمانێك شوێنی زانست و داهێنانی پیشەسازی و جوگرافیای خۆی بووە بەلام بەهۆی خێزانی مرتەزەقە و بێ ناسنامە لە پێگەی ئاین و نەتەوە و بازرگانی ئەم قەوارەی مینا لە نوێكردنەوەی رووخاندنی دەولەتی عوسمانی كۆن بۆ رۆژهەلاتی ناوەراستی پترۆدۆلار و ئاژاوەی كارنامەی 11ی سێپتەمبەر بەناوی جەنگی هزری لە ئاین و مەزهەب و نەتەوە و خاك درێژكرایەوە بۆئەوەی زۆرینەی مینا لە سێبەری دەسەلاتی زۆرینە لە كەمینە بمێنەوە بەناوی ئایكۆنی شازادەی ئاژاوەی راگری دۆلار و تیرۆر لە سێبەری هاتنی جەنگی جیهانی گەلان لە جمسەری كۆمەنستی نوێ و نیولیبرال دیموكراتەكان. 

نمایشی جەنگی پرۆكسی، لە هزری مەزهەبی و نەتەوەی بە نوێنەراتی ئاینی ئیسلامی سەفەوی و عوسمانی و دیموكراسی مۆدێرن، بۆشای سێ گۆشەی هێشتنەوەی ئەم دۆخەیە بەناوی ترس لە كەوتنی دەسەلات و چەسپاندنی ئاشتی بۆ بەردەوامی دانی جەنگ لە ناوەخۆی بۆشای كۆمەلگا و دامەزراوەی گشتی و چینی رۆشنفكران لەكرداری دەروونی وەك خستنەوەی ڕق لە مەودای غایبی چینی تێگەشتوان، ئەم چەنگە درێژەیە لە پێناو هێشتنەوەی جەنگی جیهانی ئابووری گەلان، واتە f22 لەگەل s400 دوو جەمسەری جەنگی برێكس و ج7 لە نێوان جەنگی سارد لە جیهانی چاخی دیجیتالی و هاتنی كۆمەنیستی نوێ و نیولیبرال دیموكراتەكانە. قەبارەی لۆبی فرۆشی چەكی كۆمپانیای ئەمەریكا لە هێزی گەلان بە فشاری واشنتۆن و ئاژاوەی بەرزركردنەوەی برسیەتی لە راگرتنی پێنەدانی قەرزی دراوی جیهانیدا، دەبێت ئێمەی كورد لە بۆشای بچووكبوونەوەی خەباتێكی بەسەرچوو بخولێنەوەی بۆ ساخكردنەوەی چەكی رووسی و ئەمەریكی. واتە  خەباتی بەردەقانی لەبۆشای نەتەوەی و خێزانی و شۆرەشی منالی ماكەرپاچ بەرێوەدەچێت بەناوی پشتگری سەقامگیری هەرێم لە كەوتنی ئقلیمی و تێكچوونی هاوسەنگی ئابووری رووسیا و ساخكردنەوەی كالای ئەمەریكادا. 


ئەگەر وێنەیەكی زیندو وەربگرێن لە كاتی رووخانی ئیمپراتۆیەت یابان بەرێگای داواكراوی كەسی كۆمپانیای رۆزفێلت بۆ داگیركردنی نەوت و دادگای كردن و سوكایەتی پێكردنی پاشاكەیان، سوپا رێگربوو لەم ئیهانەیە بۆیە لێدان بەبۆمبی هایدرۆجینی بۆ چاو شكاندنی كۆمەنیستی كۆن و سوپای سۆری  هزری دامەزراوەی لەناوەخۆی گەلان بۆ ئاراستەی ئاسیا و سەرەتای ئەفریقا درێژدەبۆوە، كەواتە تۆلەی راگرتنی سوكایەت بەپاشا بووە هۆكاری قەسابخانەی ناكازاكی و هێرۆشیما كە بەتیرۆری گەلان لە مێژووی ئەمەریكا لۆبی بازرگانی سامی دامەزرایەوە. ئەگەر ئەم وێنەیە شیبكەینەوە هەمان سیناریۆ لەناوەخۆی عێراق چەسپێندرا كاتێ لە سێدارەدانی عۆجە بۆ بەرژەوەندی شیعە مەزهەب و هێنانی تەهران بۆناوەخۆی خاكی پیرۆرزی كەربەلا و دامەزراندنی عێراقی شیعەگەری دیموكراسی لەپایەی بەرزی ئاستی سوونە و كورد و پێكهاتەكان، هەمان سیناریۆی یابانە كە وێنەی صدام حوسێن لە قینی تۆلەی رەوەندی كوردی و شیعە درێژكرایەوە بووە بە بێدەنگی ئەم دۆخەی ئێستا كە سازش لەسەر هێشتنەوەی ئێران كراوە بۆبەرێوەبردنی عێراقی فیدرالی شل لە سێبەری ئابووری بازرگانی براندی ئەمەریكی گەلان لەناوەخۆی عێراق بۆ داگیركردنی نەوت و خاك و شارستانی میراتی كۆمەلگای بابلی بەرێوەدەچێت.


كەواتە بێ هەلوێستی گەلی عێراق لە بەرزكردنەوەی تاوانی سونەی عۆجەی ئەم دۆخەی ناوەخۆی عێراق چەسپاندوە بۆیە مێژووی ئەنفال و هەلبجە و راگواستن و گۆرین و لە جێگەدانان وێنەیەكی مێژووی تراژید بۆ كورد و شیعە نەخشێندرایەوە تاكو بگەوجێندرێن بۆ هێشتنەوەی دەسەلاتی داگیركاری كۆمپانیای فۆرد و بێلگێتسی و رۆشفێلد و جیپی مۆرگن و دۆلی سلیكۆن لە هێشتنەوەی ئاژاوەی تیرۆر لە سنووری مادەی 140 و جێگیركردنی سوپای ئمەریكا لەم سنوورە و دەستبەسەرداگیركردنی دەماری نەوت لەناوەخۆی عێراق و باشووردا درێژبۆتەوە بۆسنوری شنگال و كوردستانی رۆژئاوا. واتە ئەم جەمسەر لە زەنجیرەی بۆشای باشوور و خاكی كوردی و هێشتنەوە بۆ تیرۆر و بردنی نەوت لەم ناوچەیە بەرێگای كۆمپانیای جەمسەری ناتۆ بەرێوەدەچێت. بۆیە هاتنی f22 و s400 دووبازاری نوێ چەكی زلهێزانی جیهانە لەدەستی تەهران بەنوێنەرایەتی رووسیا و ئەمەریكا لە جەنگی نوێنەری نیشتیمانی عەربی و غەززە بەرێوەدەچێت دژ بە ئیسرائیلی سەردەم. ئەم سیناریۆیە وەك یابان كۆتای دێت و كوردستانی باشوور دەكەوێت دەست مندالە لوسكەی حیزبی و هۆزگەرای بەناوی شۆرەشی ماكەرپاج لەداهاتووی باشوور بۆ بەرژەوەندی ناتۆ و ئەمەریكا لەلۆبی سامیەكان وێنەی ئێستا لە درێژكردنەوەی كابینەی 9 و دواخستنی پەرلەمان و كۆچی گەنجان و سەركوتی ئازادی سیاسی و داگیركرای سنووری باشوور و تەرەتانێی ناوەندی هەوالگری سەرجەیمان لە دەرەوەی دەستووری عێراقە كە بەسپۆنسەری تەهران و پاریس و واشنتۆن بەرێوەدەچێت. وێنەی یابان لە دادگای داهاتووی ئەمەریكا بۆ ناوەخۆی باشوور دووبارەدەبێتەوە بەهەمان وێنە لە بێدەنگی خەلك بۆ سوكایەتی كردن بە خێزانی حیزبی لە پارتیزانی دۆلار بۆ شاری و پترۆدۆلارە. بۆیە بێدەنگی خەلك وێنەیەكی زیندو بەفرۆشیاران هەرێمی باشوور دەبەخشێت لە دووبارەبوونەوەی مێژوو لە جەستەی جەنگی جیهانی ئابووری گەلان لەناو ئازادی ئابووریدا. 


تێگەیشتنی من واتە لاسایكردنەوەی كلتوری بیانی نیە بەلكو تێگەیشتنە لە رۆحەیەتی سروشتی دەنگی خاك لە هەرێمی باشوور بۆ كوردستانی گەورە هەلسەنگاندن بۆ ئەم هەرێمە فرۆشراوەی باشوور دەكەم. دەمێكە هاوار دەكەم ئەم خاكە فرۆشراوە بۆ هێشتنەوە خێزانی دۆلار دیبلۆماسی بۆ شۆرەشی پترۆدۆلار لە دراری راگرتنی بەرهەمی هاوردەی و سەرەروەی هەژموونی ناتۆ و ئەمەریكا و رووسیا و صین لە چوارچێوەی بەناو پەیوەندی دیبلۆماسی جیهانی لە ئالوگۆری كلتوری و بازرگانی ئابووری راگرتنی دەسەلاتی دوو حیزبی لە KRG ماوەبەسەرچوودایە. زیاتر لە 21 سالە حكومەتی دوو حیزبی 6 ملیۆن كەسەی ریسواكردوە ئەم وێنەیە بچووكرایەوە، ئەمرۆكە لە دوای 10 سال سوكایەتیكردن بە ئاینی ئیزیدی وەك پێكهاتەی كورد دووبارە بۆ هێشتنەوەی دەسەلاتی ناوەخۆ ئاراستەی نوێبوونەوەی دەنگ و دامەزراوەی حكومەت و جەماوەر جۆرێك لە سیناریۆی تاوانی تیرۆری دەروونی و ئابنی لە ئاراستەی ئیسلام بەناوی كۆمەلێك كەسی دۆراو لە ژیاندا گالتە و ترس دەخەنە ژیانی ئەم پێكهاتیە لە ئاژاوەنانەوەی پێگەی هەولێر و سلێمانی و دهۆك بەناوی هێشتنەوەی جیهانی ناوەخۆی دەسەلات لە ئاراستەی ئقلیمی و گالتەجاری رێكخراوی جیهانی لەناوەخۆی باشوور ئەم ئاژاوەیە پەرەی پێدەدرێت لە كۆتای بە ئیدانەكردنی بێ بنەما و سەرۆكێكی بەسەرچوو دووبارە گشتاندنی ئاشتی دەكات لە هێشتنەوەی دەسەلاتی خێزانی و دامەزراوەی بەسەرچووی حكومی و مەدەنیدایە. 


ئمرۆكە وێنەی تەریقەتەكان بەناوی رۆشنفكران و كەسایەتی میراتی پارتیزانی كۆنە پێشمەرگەی بەسەرچوو لە جەستەو و هێزی فیشك تەقاندنی دیبلۆماسی دۆلار لە شاشەكانی ناوەخۆی حیزبی و پێدانی پارە لە ژێربەژێری دووبارە دەرشێنەوە بەسەر كۆمەلگای هەرێمی باشوور بەناوی بلاوكراوەی ناوەرۆكی بێ بنەما لەدژی و بەرژەوەندی حكومەتی دوو حیزبی لە مەترسی كەوتن و درووخستنەوەیان لە حكومەت و جەماوەردا. هۆكاری ئەم دۆخە بەپلەیەك ناتۆ و واشنتۆن و رووسیا و صینە بۆ رازیكردنی ئەم دەسەلاتە بەسەرچووە دلی ئەم جكومەتە دوو حیزبە رازیدەكەن بە خۆشگوزەرانی پارۆی مرۆڤ لە گەشتی جیهانی و دبلۆماسی و ئابووری دزراوەی ناوەخۆی بۆ بانكەكانی ئەم جەمسەرە لە كۆمەنیستی نوێ و ناتۆدا. واتە هێزی مانەوەی ئێمە وەك مانگی چاردە لە شەوەكانی سالدا بەسەر خاكی باشوور و كوردستانی گەورە دەدرەوشێتەوە. بۆیە ترسی ئەمەریكا و ناتۆ و كۆمەنیستی نوێ باكی بەم خێزانە و حیزب و حكومەت و جەماوەرە نیە بلكو ترسی راستەقینەی لوت شكاندنی ئابووری نوێنەری كاپیتالیستی جەنگی جیهانی لەسەر ئێمە نیشتەوە بەئەگەری هۆشیاری و دەركردنی ئەم دەسەلاتە لە هێزی كوردی و ئقلیمی و جیهانیدا. چونكە دەرهاوێشتەكان بۆ گەیشتنی ئێمە بەرێكەوتن لەگەل جەمسەری كاپیتالیستی ئابووری گەلان دەتوانین لۆبیەكی دامەزراوەی باشوور بكەین لە سەربەخۆی و نوێبوونەوەی پەرلەمان و گۆرینی حكومەتی دوو حیزبی بۆ ئۆپۆزسیۆنی جەماوەری و دامەزراوەی ئابووری ناوەخۆی دوور لە هاوردە و ساخكردنەوە كالای ئقلیمی لەدابینكردنی بوجدەی ئەم ولاتانە و قۆناغی باشوور لە بێ بەها و بێ نرخی بخولێتەوە. 


سەردەمی ئێستا لە راگرتنی نەوتی هەرێم بۆ توركیا لاوازی دەسەلاتی واشنتۆنی دەرخستبوو لە نێوان ئێران و توركیا بۆ دابینكردنی سووتەمەنی بۆناوەخۆی تەلئەڤیڤ و لە درێژكردنەوەی جەنگی غەززە. ئەمە هەلەی ئەمەریكا بوو بەهاوكاری ناتۆ، خۆرێبەری بۆ هەولێر رخساندبوو بەناوی ئابووری سەربەخۆ. بەلام واشنتۆن زوو فریاری ئەم دۆخەكەوت بۆ لێسەندەنەوەی ئابووری پترۆدۆلار بۆ دانانی سنوور بۆ توركیا و ئێران و ئیسرائیل و ناتۆ تاكو سەروەری بۆ كۆشكی سپی جێگیربێت چونكە مافی هێشتنەوەی رۆزفێلت و چیپی مۆرگن و ئابووری دیجیتالی لە چاخی نوێ شۆرەشی ماترێكس وەك دۆلی سلیكۆن، بە مافی پارێزراوی ئەمەریكا هەژماردەكرێت لە پێگەی ئالا و سوپا و خاك و ناو بەناوی ئەمەریكا گەورە. واتە درێژكردنەوەی هەلپەساردنی نەوتی هەرێم بۆتوركیا تا 2027 درێژەی دەكێشت وە كێلگەی غازی كۆرمۆر بەناپێویست دیاریكراوە ئەگەر هەیە دابخرێت بۆیە لە چوارچێوەی جەنگی مەزهەبی تیرۆر و پرۆكسی، هێرشی دەكرێتە سەر بۆ ئەوەی ئەمەریكا بۆشای پركردنەوەی غاز بۆ ئەورووپا و ئابووری سەربەخۆی باشوور كۆتای پێبهێنێت. 


لەوانیە باشوور بلێت ئەم دەنگە شازە لەناوەخۆی باشوور لە چنی گەنجان ببێتە هۆكاری تێكچوونی بەرژەوەندەیكانی بەلام ئەمە جۆرێكە لە خەون و وەهمی لەدەستاندنی خۆشگوزەرانی دەروونی لە پاشەرۆی مرۆڤدا وێنەیەكی جوانكاری بە هەولێر داوە لە دژی بەغدا و ئقلیمی. ئێمە بریار نادەین بەلام ناوەرۆكی نووسینەكانمام وەك جەودەت ئەحمد دەبێت چۆك بە ئابووری گەلان لە ناوەخۆی ئەمەریكا و ئەورووپا بهێنم كە چیتر منالی نەوەی ناوەراستی سەدەی 21 نابێتە خۆراكی مندارە لوسكەی ماكەرپاچ و پارتیزانی مەكتەب سیاسی و پترۆدۆلار. ئەگەر بتوانم سوپای ئەمەریكا بگوشم و تەكان بدەم بە قونسول و رێكخراوەكانی ئەمەریكا لەناوەخۆی عێراق و هەرێم، ناچارن گوێ بگرن بۆ ئێمەی گەنج لە گۆرینی دەسەلات و خۆشگوزەرانی و ئاسایش و چەسپاندنی دیموكراس و سەربەخۆی حكومەتی هەرێم دوور لە دەسەلاتی دووحیزبی و ئقلیمی. كەواتە دەتوانین بۆ وەبەرهێنانی ئابووری ناوەخۆی لە دانووستان لەكەل جیهانی شاراوەی ئابووری گەلان دۆخی ناوەخۆی باشوور لەم قەیرانە رزگاربكەین و ئەم قەوارە خۆسەپێنە بگۆرین بۆ دامەزراوەی ئاشتی لە بۆشای جەنگ و گەورەكراوی نەتەوەی كورد لە هاوشانی ئابووری گەلاندا. ئەگەر نەمان توانی ئەوكات دەتوانین خۆرێبەری بەرپابكەین بۆ ترازان لەناوەخۆی عێراق و رۆژهەلاتی ناوەراست بەناوی شۆرەشی جەماوەری ئولترامۆدێرن بۆ ئازادی خاك و نەتەوە و ئاشتی. كەواتە ئێمە هەین دەتوانین ئەم دۆخە بگۆرین و رزگاری بكەین لە مێژووی تەزویری خەباتی شاخ بەناوی كوردایەتی لە چەندایەتی و چۆنایەتیدا. واتە دەتوانین رێگری لە ئەندامی مەكتەبی پارتیزانی پترۆدۆلار ئەقل سووكی سیاسی كۆن بكەین بێنە سەرشاشە گالتە بەئێمەی گەنج بكەن كەبەساویلكە و نەفام پێناسەمان بۆدەكرێت. 


بچووكردنەوە ئیسرائیل لە پێگەی پەرتەوازەی رۆژهەلاتی ناوەراست دەتوانین بەرێگای ئاشتی هەژموونی واشنتۆن لە گرێبەستی لۆبی سامی و پێكهاتەی گەلان لە براندنی ئەمەریكا لەناوەخۆی ئەم ولاتە هاوسەنگی بكەین بۆئەوەی سنوورێك بۆ دەستوەردانی ئیسرائیل دابندرێت تاكو چیتر خێزانی پارتیزانی لە دەسەلات و ئاژاوەی هێشتنەوەی خۆشگوزەرانی دووحیزب بەناوی نەتەو و نوێنەر دوور بخەینەوە و چیتر ئەم نادادیە درێژەی نەبێت. چونكە دوو پێگەی بەرزی هەیە لە جوگرافیای جەمسەری كۆمەنیستی كۆن و نیولیبرالەكان واتە كوردستانی گەورە لە باكوور و خاكی یەریڤان دەبیتە ئاشتی بۆهێشتنەوەی جیهان لە بەریەككەوتنی چەكی ئەتۆمی و جەنگی جیهانی ئاینی نێوان ئیسلام و سامیدا. كەواتە بەدوور خستنەوەی ئەم كلتور خۆسەپێنە بەناوی ناسنامەی پێشمەرگە لە دەنگی خاك و هۆز و ئاین چیتر دەرفتە بۆ ئەم جۆرە گەوجاندە نادات تابلێن قۆناغی باشوور لە شاری هەولێر لە ئازادی سیاسی و حیزبی و خۆپیشاندانی جەماوەری بەهۆكاری نالۆژیك پەك بخات.












تعليقات

المشاركات الشائعة من هذه المدونة

ئایا دۆلار دەبێتە گۆرانكاری ریشەی مەزهەبی؟

Iraq's change in the direction of the southern region

دوو جەنگ لە چاوەروانی ناوەخۆی باشووردایە